Τρίτη 15 Σεπτεμβρίου 2009

Δημοκρατία και Ελευθερία Λόγου - Δυο έννοιες αλληλένδετες

<--Ο ακρογωνιαίος λίθος της Δημοκρατίας είναι η ελευθερία έκφρασης του λόγου, η διακίνηση των ιδεών, το δικαίωμα της ελεύθερης γνώμης. Δεν μπορούμε να φανταστούμε σήμερα ένα κόσμο, χωρίς αυτές τις πιο πάνω αρχές. Από την Αθηναική Δημοκρατία του Χρυσού Αιώνα του Περικλή μέχρι την Γαλλική Επανάσταση και την εποχή του Ευρωπαικού Διαφωτισμού, η ανθρωπότητα κέρδισε με αγώνες και αίμα ενάντια στην τυρρανία, την ολιγαρχία, την εξουσία των λίγων και τον ολοκληρωτισμό, το δικαίωμα της ελεύθερης έκφρασης. Ο Βολταίρος είχε πολύ σοφά πει "Διαφωνώ μ'αυτό που λες, θα υπερασπισθώ όμως μέχρι θανάτου το δικαίωμα σου να το λες"... Η ρήση αυτή, αποτυπώνει ξεκάθαρα πως η εξέλιξη της Δημοκρατίας, είναι αλληλένδετη με το δικαίωμα του κάθε πολίτη, να λέει ελεύθερα την άποψη του. Αρκεί όμως μόνο αυτό για να αναδειχθεί σε μια ισόνομη πολιτεία η ποιότητα της Δημοκρατίας ? Όχι.... Η ποιότητα της Δημοκρατίας αναδεικνύεται από την ποιότητα της παιδείας του καθένα - που φυσικά διαμορφώνεται μέσα από την οικογένεια, το σχολιό, το περιβάλλον και τον μικρόκοσμο που ζούμε και κινούμαστε. Δεν φτάνει μόνο να εκφραζόμαστε εμείς ελεύθερα, θα πρέπει να διαθέτουμε και την παιδεία να μπορούμε να ακούμε, το διαφορετικό, το αντίθετο, και να προσπαθούμε να συνθέτουμε νέες ιδέες μέσα από την διαφωνία και τον αντίλογο. Βασικός κανόνας στον ανοιχτό διάλογο είναι πως όσοι συμμετέχουν, να αντιλαμβάνονται πως κι όλοι οι υπόλοιποι έχουν τα ίδια δικαιώματα και κανείς δεν είναι περισσότερο "ίσος" από τον άλλον, εν τούτοις σαφώς σε ορισμένες θεματολογίες, κάποιοι διαθέτουν βαρύνουσα άποψη, λόγω σχετικής ειδικότητας. Π.χ. σε μια συζήτηση περί σκακιού, ο θεατής έχει το διακίωμα να πει τη γνώμη του , βαρύνει όμως σαφέστατα η γνώμη του σκακιστή - χωρίς αυτό να σημαίνει πως είτε ο θεατής δεν έχει δίκιο σ'αυτό που λέει είτε ο σκακιστής για οποιοδήποτε λόγο δεν εκφέρει μια υποκειμενική άποψη. Η ουσία είναι, ο θεατής να αποδέχεται εκ προοιμίου την άποψη του ειδήμονα σκακιστή ως βαρύνουσα λόγω της γνώσης του αλλά κι ο σκακιστής να σέβεται την γνώμη του θεατή και το δικαίωμα του να την καταθέτει. Έτσι, ο διαλογος έχει την ποιότητα που παράγεται από τον πολιτισμό των συμμετεχόντων. Μια συζήτηση που δεν αποδέχεται το δικαίωμα του αντίλογου να καταθέσει άποψη ή που χαρακτηρίζεται από έλλειψη πολιτισμού και σεβασμού του συνομιλητή, δεν έχει θέση σε μια κοινωνία που θέλει να λέγεται ισόνομη και δημοκρατική. Τι διάλογος μπορεί να γίνει ας πούμε, από δύο η περισσότερες πλευρές που καταθέτουν ναι μεν ο καθένας την άποψη του , βρίζοντας όμως ο ένας τον άλλον ? Ο σεβασμός του συνομιλητή - ακόμη κι αν η άποψη του είναι πασιφανώς λάθος - είναι βασική προϋπόθεση για την προαγωγή του διαλόγου. Η αρχή αυτή , είναι που εξυψώνει την ποιότητα της Δημοκρατίας, γιατί εμπεριέχει την ειδοποιό διαφορά από τις κοινωνίες που διαχωρίζουν τους πολίτες σε "πατρίκιους και πληβείους". Την παιδεία. Κι η παιδεία δεν είναι μόνο μέλημα της οικογένειας - είναι πρωταρχική υποχρέωση της πολιτείας και των θεσμών που διαμορφώνουν την ποιότητα της δημοκρατίας. Το σχολείο είναι ο πυρήνας που παράγεται η γνώση,όμως το κοινοβούλιο κι η νομοθετική εξουσία είναι οι θεσμοί που πρέπει να θεσπίσουν νόμους για την ανάπτυξη της δημόσιας εκπαίδευσης , τόσο με την πολιτική βούληση προς αυτή τη κατεύθυνση, όσο και με την διάθεση κονδυλίων για την ανέλιξη της, στα επίπεδα που οι καιροί επιβάλουν.---->

Δεν υπάρχουν σχόλια: